Polscy mieszkańcy Wysp czekają na konkretne rozstrzygnięcia ich losu po Brexicie. Tutaj będziecie na bieżąco otrzymywać informacje dotyczące tego procesu.

Wszystko co chcesz wiedzieć o Settled i Pre settled status

 

W momencie wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej prawo znacząco się zmieniło 31 grudnia 2021 zaś pewne aspekty prawne zmienią się dopiero po 30 czerwca 2021. Seria artykułów, które pojawią się na tym blogu przybliżą te zmiany. Zacznij my od Settled Status i Presettled Status.

Settled Status to inaczej status osoby osiedlonej. Do tej pory Polacy mogli przebywać w Wielkiej Brytanii bez potwierdzania prawa do pobytu. Mogli starać się o uzyskanie stałej rezydentury i karty rezydenta po latach, ale jedynie w celu ubiegania się o brytyjskie obywatelstwo. Karta była ważna jedynie do 31 grudnia 2020 roku. Status osoby osiedlonej i tymczasowy status osoby osiedlonej zastąpią rezydenturę i kartę stałego pobytu w UK

Osoby posiadające rezydenturę i kartę stałego pobytu w UK również muszą wystąpić o potwierdzenie statusu osoby osiedlonej. Procedura składania wniosku o status osoby osiedlonej dla osób, które posiadają kartę stałego pobytu w UK jest nieco inna niż dla pozostałych osób mieszkających na Wyspach. Jest to dodatkowe pytanie dotyczące karty stałego pobytu; trzeba będzie podać jej numer, datę wydania i zeskanować. Cały proces zostanie opisany w dalszej części tego artykułu.

Aby po 30 czerwca 2021 roku osoby, której do tej pory legalnie przebywały i pracowały w Wielkiej Brytanii, będą musiały złożyć wniosek o status osoby osiedlonej (setted status) lub tymczasowy status osoby osiedlonej (pre settled status). Jeśli tego nie zrobią do 30 czerwca 2021 roku, będą musiały uzyskać wizę pracowniczą.

Osoby składające wnioski uzyskają jeden ze statusów, w zależności od długości pobytu w Wielkiej Brytanii: osoby przebywające w UK poniżej lat otrzymają tymczasowy status osoby osiedlonej (pre settled status) ważny lat, zaś osoby przebywające w UK powyżej lat otrzymają status osoby osiedlonej (settled status) ważny bezterminowo.

Home Office, podejmując decyzję o przyznaniu statusu sprawdzi trzy następujące rzeczy:

tożsamość osoby aplikującej,

długość pobytu w UK

przeszłość kryminalną.

Aplikację rozpoczyna się na stronie rządowej, wypełniając podstawowe informacje, jak dane osobowe, numer ubezpieczenia społecznego czy podanie numeru ważnego paszportu lub innego biometrycznego dokumentu potwierdzającego tożsamość. Następnie strona odsyła do aplikacji rządowej „EU Exit: ID Document Check”, którą trzeba ściągnąć na telefon lub inne urządzenie. Aplikacja ta czyta dane biometryczne z dokumentu tożsamości, można niż również zeskanować potrzebne dokumenty oraz zrobić wymagane zdjęcie i skan twarzy. Po przesłaniu do aplikacji wymaganych danych, odsyła nas ona z powrotem na stronę rządową, gdzie musimy odpowiedzieć na ostatnie pytania.

Dotyczą one przeszłości kryminalnej. Na stronie rządowej czytamy: nie trzeba deklarować żadnego z poniższych: wyroki skazujące, których nie trzeba ujawniać (wyroki przeterminowane), ostrzeżenia i kary alternatywne, np. kary za przekroczenie prędkości. Home Office (Ministerstwo Spraw Wewnętrznych) sprawdzi aplikanta w brytyjskiej bazie przestępstw. Praktyka pokazuje, że lepiej jednak wyjawić wszystkie przewinienia, aby nie uzyskać odmowy na podstawie bycia nieszczerym wobec państwa, co miało już miejsce nie raz. Aby uniknąć takiej sytuacji zalecane jest uzyskanie pomocy od organizacji pozarządowych, zajmujących się pomocą w aplikowaniu o settled status, takich jak lokalne Citizen Advice Bureau, czy Citizen’s Right Project, którzy będą w stanie zaaplikować i udzielić profesjonalnej porady, i które mają swoich prawników pracujących za darmo.

Wcześniejsze wyroki karne niekoniecznie oznaczają, że wnioskodawca zostanie odrzucony, chociaż będą one wzięte pod uwagę i trzeba je zgłosić do Home Office. Jak powyżej zostało napisane brak ujawnienia istotnych faktów , takich jak wyrok skazujący z przeszłości lub toczący się proces w Wielkiej Brytanii lub za granicą, mogą być zinterpretowane przez Home Office jako nieuczciwość i oszustwo co może doprowadzić do odrzucenia wniosku.

Home Office przyjrzy się historycznycm wyrokom skazującym i wyrokom wydanym w Wielkiej Brytanii i Polsce i może zdecydować o przeprowadzeniu dalszej kontroli przed podjęciem decyzji w sprawie wniosku. Jakiekolwiek skazanie na karę pozbawienia wolności powyżej 12 miesięcy powoduje automatyczne skierowanie do tzw. „egzekucji imigracyjnej” („imigration enforcement”), w czasie której indywidualnie rozpatrzy przypadek i zdecyduje o deportacji w Wielkiej Brytanii. W każdym wypadku Home Office musi wziąć pod uwagę indywidualne okoliczności, takie jak czas pobytu na terenie Wielkiej Brytanii, powiązania osobiste. Każda decyzja o deportacji musi być uzasadniona prawem i proporcjonalna. Norma prawa Unii Europejskiej dotycząca deportacji ma zastosowanie do zachowań przed 31 grudnia 2020. Oznacza to, że aby uzasadnić deportację, Home Office musiałby ustalić, że wnioskodawca jest prawdziwym, obecnym i wystarczająco poważnym zagrożeniem , mającym wpływ na podstawowe interesy społeczeństwa oraz ustalić, że deportacja jest proporcjonalna.

Jednocześnie osoby, które zaaplikowały o status przed 30 czerwca 2021 roku, ale ich wniosek nie został rozpatrzony do tego czasu powinny pozostawać w Wielkiej Brytanii do momentu podjęcia decyzji.

Posiadając settled status lub pre settled status, można nieprzerwanie pozostawać poza Wielką Brytanią:  lat w przypadku otrzymania settled status i 2 lata w przypadku pre settled status. Po tym czasie traci się wyżej wymienione statusy.